کارخانه گونی بافی رشت ( منبع آب ) – کارخانه کیسه بافی گیلان

اگر در شهر رشت از فرعی میدان فرهنگ به سمت خیابان پرستار بروید، به سازمان جهاد کشاورزی خواهید رسید. پس از ورود از درب اصلی و داخل محوطه این سازمان، یکی از بناهای ارزشمند معماری ، تاریخی و صنعتی گیلان را مشاهده خواهید کرد. این بنای تاریخی، کارخانه گونی بافی رشت و اولین کارخانه گونی بافی ایران است.

این کارخانه که در زمان خود از رونق بالایی برخوردار بود، در فهرست آثار ملی قرار داشت ولی متاسفانه مورد بی مهری ثرار گرفت و امروزه دورتا دور آن، یا پارکینگ خودروهای کارکنان سازمان جهادکشاورزی است و یا فضای سبز و باغ.

در اوایل قرن چهارده و در سال ۱۳۰۳ خورشیدی کارخانه ای به منظور تامین برق رشت بنا شد. بعدها یک مهندس آلمانی به فکر گسترش کارخانه و احداث یک کارخانه ی گونی بافی( یا همان کارخانه کیسه بافی گیلان) در آن مکان افتاد و چند ساختمان سوله مانند احداث کرد. کارخانه گونی بافی رشت در سال 1313 خورشیدی و با حضور رضا پهلوی رسما افتتاح شد.

اما سالهاست صدای بلند و شیپورمانند سیستوب (سوت کارخانه) در شهر رشت شنیده نشده است. وقتی سه بار در روز صدای سوت کارخانه که در انتهای برج بلندی تعبیه شده بود در شهر می پیچید، کارگران متوجه آغاز و پایان شیفت کاری خود می شدند. این کارخانه در زمان جنگ تحمیلی هشت ساله ایران و عراق، گونی های کنفی مورد نیاز سنگر سازی را در جبهه تولید می کرد.

کارخانه بعدها از رونق افتاد و بعد از انقلاب، بخشی از کارخانه در اختیار اداره آب و فاضلاب روستایی و بخشی هم در اختیار سازمان جهاد کشاورزی قرار گرفت. ولی سردر و برج منبع آب همچنان باقی ماند. سردر آن در خیابان کشی محور پرستار تخریب شد ولی برج منبع آب به دلیل آنکه ثبت ملی شد، همچنان باقی ماند.

هرچند کارخانه گونی بافی گیلان سالهای سال بود که دیگر کار نمی کرد ولی تا سال ۱۳۸۳ همچنان پابرجا بود. برف سنگین آن سال باعث شد سقف کارخانه بریزد و همان باعث شد کارخانه را بطور کامل خراب کنند.

کارخانه گونی بافی رشت (منبع آب) ، تنها نمونه ثبت شده معماری استان گیلان در زمینه صنعت می‌باشد و برای عدم تخریب آن باید هر چه سریع‌تر اقدام عاجلی کرد.